SŁOWO WSTĘPNE
Niniejsza książka stanowi zbiór zdydaktyzowanych tekstów narracyjnych przeznaczonych dla dzieci w wieku przedszkolnych i wczesnoszkolnych uczących się języka angielskiego. Książka może służyć nauczycielom jako pomoc w uatrakcyjnieniu zajęć z języka angielskiego dla najmłodszych prowadzonych zarówno w szkole, jak i na kursach językowych. Zawarte w książce bajki i opowiadania mogą okazać się przydatne również dla rodziców znających język angielski i zainteresowanych podwyższaniem kompetencji językowej swoich dzieci.
Bajki i opowiadania w języku obcym stanowią optymalny materiał językowy, na podstawie którego można efektywnie rozwijać u dzieci sprawność rozumienia ze słuchu. Jest to o tyle ważne, że prawidłowy rozwój kompetencji obcojęzycznej rozpoczyna się od wykształcenia umiejętności rozumienia. Wszystkie teksty narracyjne zawarte w niniejszej książce zostały poddane adaptacji w celu dostosowania ich treści i zawartej w niej warstwy językowej do możliwości kognitywnych dzieci. Poszczególne teksty bajek i opowiadań skonstruowane zostały w oparciu o zasadę powtarzalności występujących w nich zwrotów i wyrażeń. Ułatwiają one przyswojenie dzieciom wybranych elementów językowych oraz umożliwiają im antycypację i aktywny udział w narracji treści tekstu.
W pierwszej części książki znajdują się wskazówki metodyczne dotyczące stosowania tekstów narracyjnych w nauczaniu języków obcych dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Można w niej znaleźć informacje dotyczące kryteriów wyboru i adaptacji tekstów narracyjnych oraz metodyki pracy z nimi.
Druga część książki, stanowiąca jej integralną, a zarazem praktyczną część, zawiera 15 zdydaktyzowanych bajek i opowiadań w języku angielskim. W serii tekstów można znaleźć zarówno bajki tradycyjne, jak i opowiadania autorskie uporządkowane według wzrastającego stopnia trudności językowej. Prezentowane teksty pozwalają poszerzyć zasób słownictwa z zakresu pól tematycznych oraz kręgów leksykalnych odpowiednich dla pierwszego etapu edukacyjnego.
Każdy z podrozdziałów zawiera:
- wersję bajki lub opowiadania dla dzieci w wieku przedszkolnym (łatwiejsza wersja tekstu pod względem zawartych w nim struktur gramatycznych i słownictwa),
- wersję bajki lub opowiadania dla dzieci w wieku szkolnym (poszerzona wersja tekstu przeznaczonego dla dzieci w wieku przedszkolnym), (Powyższy podział nie wyklucza jednak zastosowania wersji tekstu dla dzieci w wieku przedszkolnym na zajęciach z języka z angielskiego dla dzieci szkolnych. O wyborze tekstu odpowiedniego dla poziomu kompetencji językowej danej grupy uczniów powinien decydować nauczyciel.)
- dydaktyzację bajki lub opowiadania dla dzieci w wieku przedszkolnym (a),
- dydaktyzację bajki lub opowiadania dla dzieci w wieku szkolnym (b),
- załączniki (seria obrazków do bajki lub opowiadania oraz karty pracy). (W załącznikach przeznaczonych do nauki języka angielskiego dzieci przedszkolnych nie uwzględniono zapisu graficznego słów, wyrażeń lub zdań.) Wskazówka: Wszystkie załączniki w najlepszej jakości można pobrać ze strony internetowej, której adres podano w ostatniej części książki.)
Opisy dydaktyzacji zawierają wskazówki odnoszące się do poszczególnych faz pracy z tekstem narracyjnym. Poza tym zawierają one propozycje, w jaki sposób można poszerzyć słownictwo dzieci niewystępujące bezpośrednio w tekście, lecz nawiązującego do niego tematycznie. Chcąc dowiedzieć się więcej o metodyce pracy z tekstem narracyjnym, czytelnik kierowany jest do odpowiedniego rozdziału lub podrozdziału pierwszej części książki. Przedstawione propozycje dydaktyzacji treści poszczególnych bajek i opowiadań można uzupełniać własnymi pomysłami.
Pracując z tekstami narracyjnymi, nauczyciel powinien posługiwać się językiem obcym nie tylko w czasie prezentacji treści tekstu, ale również w fazie poprzedzającej narrację danego tekstu oraz w fazie mającej na celu utrwalenie treści tekstu i jego elementów językowych. Dlatego opisy dydaktyzacji zawierają wypowiedzi, jakich może użyć nauczyciel lub pacynka w poszczególnych interakcjach językowych. W niektórych sytuacjach użycie języka ojczystego przez nauczyciela jest jednak w pełni uzasadnione. Pacynka jako przedstawiciel kraju anglojęzycznego powinna natomiast posługiwać się wyłącznie językiem obcym i pełnić rolę pośrednika pomiędzy nauczycielem, dziećmi i bohaterami tekstów. Wypowiedzi nauczyciela lub pacynki oznaczone są literami: „N” i „P”. Ewentualne wypowiedzi dzieci w języku obcym lub ojczystym oznaczono literą „Dz”. Nie należy jednak zapominać o fakcie, że pierwszorzędnym celem zajęć opartych na stosowaniu tzw. metody narracyjnej jest rozwój sprawności rozumienia ze słuchu u dzieci. Dlatego nie powinno wymuszać się u dzieci prób reprodukcji bądź produkcji językowej.
Niniejsza publikacja stanowi zarazem próbę zachęcenia nauczycieli do częstszego stosowania na lekcjach języka angielskiego tzw. metody narracyjnej. Dołączone do niej materiały będą w tym pomocne.
1. WSKAZÓWKI METODYCZNE DOTYCZĄCE STOSOWANIA TEKSTÓW NARRACYJNYCH W NAUCZANIU JĘZYKÓW OBCYCH DZIECI W WIEKU PRZEDSZKOLNYM I WCZESNOSZKOLNYM 6
1.1. Kryteria wyboru tekstów narracyjnych. 6
1.1.1. Kryteria ogólne wyboru tekstów narracyjnych. 6
1.1.2. Kryteria językowe wyboru tekstów narracyjnych. 9
1.2. Adaptacja tekstów narracyjnych. 12
1.3. Metodyka pracy z tekstem narracyjnym.. 16
1.3.1. Wprowadzenie tekstu narracyjnego. 16
1.3.2. Narracja tekstu i jego inscenizacja. 24
1.3.2.1. Przygotowanie do opowiadania. 24
1.3.2.2. Aktywności poprzedzające narrację tekstu. 25
1.3.2.3. Opowiadanie contra czytanie. 25
1.3.2.4. Opowiadanie interaktywne. 27
1.3.2.5. Inscenizacja tekstów narracyjnych. 31
1.3.2.6. Kreatywne formy reprodukcji treści tekstu narracyjnego. 33
1.3.2.7. Fantasy trips jako forma narracji 34
1.3.2.8. Wizualizacja treści tekstu narracyjnego. 35
1.3.3. Utrwalenie treści tekstu narracyjnego i jego elementów językowych. 38
2. PROPOZYCJE DYDAKTYZACJI BAJEK I OPOWIADAŃ DO NAUKI JĘZYKA ANGIELSKIEGO DLA DZIECI W WIEKU PRZEDSZKOLNYM I WCZESNOSZKOLNYM... 47
2.1. The very hungry caterpillar 49
2.2. The enormous turnip. 68
2.3. In the dark, dark woods. 87
2.4. Kim and the Little Witch. 104
2.5. The lion and the mouse. 125
2.6. The hare and the tortoise. 142
2.7. Bobby wants to be a snowman. 161
2.8. The big, fat pancake. 179
2.9. The Easter Bunny. 201
2.10. A small sparrow and the four seasons. 223
2.11. The ugly duckling 254
2.12. The fir tree. 273
2.13. The three little pigs. 304
2.14. Goldilocks and the three bears. 322
2.15. The little red hen. 349
3. Bibliografia. 370
4. Strony internetowe. 374